پیمودن ره صدساله در یک شب
خیلی از افراد می‌خواهند سریع لاغر شوند و تمایل چندانی هم به ورزش ندارند به همین دلیل خیلی راحت به مصرف داروهایی ه ممکن است وزن آنها را
کاهش بدهند، روی می‌آورند. خانم 31 ساله‌ای در رابطه با قرص متفورمین می‌گوید: «تمایل دارم وزن خود را پایین بیاورم ولی با ورزش نمی‌توان سریع به
نتیجه رسید ضمن اینکه در کنار ورزش باید یک رژیم غذایی خاص هم داشت و به همین دلیل به انواع و اقسام دارو فکر کردم و به این نتیجه رسید که شاید
متفورمین برای کاهش وزن مناسب باشد.
قرص متفورمین برای افرادی که به دیابت مبتلا هستند و اضافه وزن دارند تجویز می‌شود، با این استدلال به مصرف این قرص روی آوردم، ولی خیلی سریع
مصرف آن را کنار گذاشتم چون با مشورت پزشک متوجه شدم عوارض این دارو برای من بسیار زیاد است و نباید از آن استفاده کنم.
نگاهی به تاریخ
متفورمین در دهه 50 میلادی با نام فنفورمین به بازار آمد و مصرف آن از دهه 60 میلادی به بعد در اروپا به شدت افزیش پیدا کرد، اما به دلیل اینهه در برخی از
افراد باعث تولید اسیدوزلاکتیک شد (تولید اسید لاکتیک) مصرف آن در سال 1977 میلادی در ایالت متحده امریکا متوقف شد. بعد از آن اداره داور و غذای ایالات
متحده امریکا (FDA) مجددا تحقیقات گسترده‌ای در رابطه با متفورمین آغاز کرد و نتایج به دست تحقیقات نشان داد اگر دارو زیر نظر پزشک و به صورت منطقی
و درست مصرف شود، می‌تواند برای درمان بیماری دیابت مفید باشد.
به همین دلیل از سال 1995 میلادی در ایلات متحده امریکا مصرف این دارو مجددا رواج پیدا کرد. آمارها نشان می‌دهند که مصرف صحیح متفورمین بیش از
داروهای دیگر پایین‌آورنده قند خون در کاهش آمار مرگ‌ومیر بیماران دیابتی نوع 2 مفید بوده است. همچنین از سال 1994 میلادی از این دارو در درمان
کیست‌های متعدد تخمدان در خانم‌ها و نازایی استفاده می‌شود و تاثیر درمانی آن با مطالعات آماری ثابت شده است.
مرگ در کمین
شرکت‌های داروی سازی، داروهای مختلف را با هدف خاصی تولید و به بازار عرضه می‌کنند و متفورمین هم مثل هر داروی دیگری با هدف خاصی ساخته شده
است. «متفورمین یک داروی خوراکی پایین‌آورنده قند خون است که بیشتر برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می‌شود. اگر چه متفورمین گاهی هم زمان با
داروهای دیگر پایین آورنده قند خون مانند انسولین برای درمان دیابت نوع1 مناسب نیست. همچنین متفورمین گاهی برای درمان چاقی و برای درمان
کیست‌های متعدد تخمدان در خانم‌ها تجویز می‌شود.
برخی از افراد به همین دلیل تصور می‌کنند که این قرص با هدف درمان چاقی ساخته شده است. در حالی که تنها رد شرایط خاص زیر نظر پزشک می‌تون برای
این منظور از آن استفاده کرد. مصرف خودسرانه متفورمین در بعضی از بیماران، می تواند تولید اسیدوزلاکتیک کند و باعث مرگ بیمار شود.»
بگذار پزشک تصمیم بگیرد
پزشک برای تجویز یک دارو مواد زیادی را در نظر میگیرد ولی یک فرد برای مصرف داروهای مختلف توانایی این مسئل را ندارد که شرایط بدن و بیماری‌اش را به
درستی ارزیابی کند، به همین دلیل تمام داروها باید زیر نظر پزشک مصرف شوند.
« «متفورمین در درمانافراد مبتلا به دیابت نوع 2 که چاق هم هستند، می تواند مفید باشد به شرط آتنکه افراد به بمیاری‌های شدید قلبی یا مشکلات
تنفسی خیلی شدید مبتلا نباشند. همچنین این دارو نباید برای افراد خیلی مسن تجویز شود.
وقتی قند بیمار خیلی بالا باشد می‌توان متفورمین را هم زمان با انسولین یا داروهای دیگر پایین آورنده قندخون مانند «گلی بن کلامید» تجویز کرد عوارض
جانبی متفورمین به نسبت داروهای دیگر نسبتا کم است و قند خون در افراد غیردیابتی چندان پایین نمی‌آورد و یکی از مکانیسم‌های اثربخشی خوب انسولین
کاهش تولید انسولین اضافی در بدن است، به همین دلیل متفورمین در درمان کیست‌های متعدد تخمدان، نازایی و همچنین در درمان چاقی نیز کاربرد دارد.
البته این دارو برای درمان چاقی، کیست و نازایی باید حتما زیر نظر پزشک مصرف شود و هر فردی که به چاقی مبتلا باشد نمی‌تواند به راحتی و خودسرانه از
این دارو استفاده کند.»
یک کوه عارضه
مصرف داروهای شیمیایی معمولا با عوارضی همراه است که این عوارض در برخی از افراد با شدت بیشتری دیده می‌شود. مصرف خودسرانه داروها می‌تواند
باعث تشدید هر چه بیشتر عوارض شود. «داروی متفورمین در ابتدای زمان مصرف ممکن است با مقداری معده درد و عوارض گوارشی همراه باشد. به همین
دلیل بهتر است این دارو بعد از غذا مصرف شود. متفورمین بهترین اثر خود را بر بیماراین می‌گذارد که سبزیجات زیاد مصرف می‌کنند،ضمن اینکه از ورزش و خواب
کافی غافل نیستند.
مصرف متفورمین می‌تواند باعث سوءهاضمه سرفه وگرفتگی صدا، کاهش اشتها، اسهال تنفس سریع و غیرعمیق، تب و لرز، احساس نخوشی عمومی، کمر
درد و پهلو درد، درد عضلانی، مشکلات دفع ادارد و سوزش ادرار شود.
همچنین خواب‌آلودگی، اضطراب، تاری دید احساس تنگی در قفسه سینه، عرق سرد، اغما، گیجی، پوست سد و رنگ پریده، افسردگی، تنگی نفس،
سرگیجه، بالا رفتن ضربان قلب و نبض، احساس گرما، سردرد، احساس گرسنگی،تعریق زیاد، تهوع، عصبی شدن، دیدن کابوس شبانه و قرمزی پوست صورت،
گردن و بالاتنه از دیگر عوارض این دارو هستند.
متفورمین می‌تواند عوارض دیگری چون تشنج، لرزش بدن، کوتاهی تنفس،اختلال در صحبت کردن، خستگی و ضعف غیرمعمول، حالت خس‌خس سینه،
اختلالات رفتاری، اختلال در تمرکز حواس، چرت زدن، کم شدن قدرت بدنی و بی‌قراری را برای فرد ایجاد کند.»
زنگ خطر برای مصرف کنندگان
وقتی متفورمین به بازار آمد بحث‌های زیادی در مورد خطر ابتلا به اسیدوزلاکتیک بامصرف متفورمین در محافل پزشکی بر سر زبان‌ها افتاد و به همین دلیل
مصرف این دارو برای مدتی متوقف شد. مطالعات بعدی نشان داد که مصرف متفورمین در ارادی که نارسایی شدید قلبی و تنفسی دارند یا افراد بسیار
سالخورده که اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها در آنها به هر دلیلی مختل است و زمینه ایجاد اسیدوزلاکتیک بدون مصرف متفورمین راهم دارند، می‌تواند منجر به
اسیدوزلاکتیک شدید و حتی مرگ شود.
« «اگر فرد در صورت مصرف منفورمین به شکل خودسرانه یا زیر نظر پزشک با مشکلاتی چون دردعضلانی شدید، ضعف عضلانی شدید، ضعف بدنی شدید،
احساس بی‌حسی و سرمای شدید در دست‌ها و پاها؛ مشکلات تنفسی شدید،احساس سبک شدن مغز و سرگیجه شدید، درد معده شدید، تهوع و
استفراغ شدید مواجه شدباید سریعا مصرف دارو را قطع کند و به پزشک مراجعه کند چون ممکن است به دلیل تولید اسیدوز لاکتیک دچار این مشکلات شده
باشد.»
شکل و شمایل دارو
متفورمین به صورت قرص‌های 500 میلی‌گرم و 1000 میلی‌گرم تولید و به بازار عرضه می‌شود. این قرص با نام‌های تجاری گلوکوفاژ،گلوکوفاژایکس آر،
ریومت،فورتامت و گلومتزا به فروش می‌رسد.ا
