رژیم غذایی درفشار خون بالا

 

چاقی و اضافه وزن مسلماً با فشارخون بالا ارتباط دارد. شیوع این مشكل در افراد جوان دچار اضافه وزن دو برابر و در افراد مسن و چاق 50 درصد بیشتر از افراد
دارای وزن طبیعی است. در مردان به ازای هر 10 درصد افزایش وزن، فشار خون 6/6 میلیمترجیوه بالاتر می‌رود. اكثر افراد مبتلا به پرفشاری علایمی ‌ندارند،
اما ین مشكل می‌تواند سبب آسیب حاد یا مزمن به بخش‌های مختلف بدن شود. در مغز این مشكل به مویرگ‌های خونی آسیب می‌رساند، در نتیجه سكته
مغزی بروز می‌كند. در چشم‌ها، پرفشاری سبب آسیب به مویرگ‌های خونی و بروز اختلال بینایی و در كلیه‌ها نیز سبب نارسایی كلیه می‌شود. ممكن است
علایمی‌‌ از قبیل سردرد، دردهای قفسه سینه و تنگی نفس نیز بروز كند. مواردی از پرفشاری كه در حد مرزی هستند، اغلب بدون درمان باقی می‌مانند.
درمان غیردارویی شامل: ‌كاهش نمك در رژیم غذایی، ترك سیگار، انجام ورزش منظم و استفاده از روش‌های شل‌كردن عضلات است. داروهای ضد فشارخون
نیز ممكن است تجویز شوند.

 

چه غذاهایی مفید است؟

 

عموما اعتقاد کار شناسان تغذیه به این است كه افراد دچار پرفشاری، نیاز به كاهش دریافت سدیم دارند. پتاسیم و كلسیم اضافی نیز می‌تواند به كاهش
 
فشارخون كمك كند. پتاسیم به کنترل و پیشگیری از فشار خون بالا کمک می کند
 
کلسیم و منیزیم از فشار خون بالا جلوگیری می کند، لبنیات و کلم منابع غنی از کلسیم هستند، در حالیکه منیزیم در بسیاری از غلات کامل و سبزیجات
 
دارای برگ های سبز تیره یافت می شود.
 
» موز، زردآلو، انجیر، گریپ‌فروت، هلو، انگور و آلو میوه‌هایی سرشار از پتاسیم هستند و سیب‌زمینی، سیر، براكلی، كدو سبز، قارچ و گوجه‌فرنگی و سبزی‌ها
 
سرشار از پتاسیم هستند. حبوبات نیز از این نظر غنی‌اند. میوه‌ها و سبزی‌ها دارای مقدار كم ‌سدیم هستند و باید به وفور مصرف شوند. در مطالعات
 
مقایسه‌ای میان گیاه‌خواران با افراد غیرگیاه‌خوار، مشاهده شده است كه متوسط فشارخون گیاه‌خواران كمتر است. یكی از علل این تفاوت را دریافت بیشتر
 
پتاسیم در گیاه‌خواران دانسته‌اند.
 
» مركبات، توت‌ها و سبزی‌های دارای برگ سبز، ‌منابع خوب ویتامین ث هستند . دریافت كم این ویتامین با پرفشاری ارتباط دارد. مصرف مكمل ویتامین ث
 
درافراد دچار پرفشاری و همچنین افراد سالم سبب كاهش فشارخون می‌شود.
 
» گوشت و مرغ طبخ شده بدون نمك برای افراد دچار پرفشاری توصیه می‌شود. برای معطركردن گوشت می‌توان از سبزیهای معطر، ادویه‌ها و میوه‌ها
 
استفاده كرد. به عنوان مثال برای گوشت گوسفند از مرزنگوش و مریم گلی، برای مرغ از شوید و ترخون و برای جگر از پرتقال می‌توان استفاده كرد.
 
» ماهی تازه، ‌منجمد یا كنسروشده بدون آب نمك خوب هستند. می‌توان ماهی را با برگ‌بو، شوید، فلفل قرمز و سیاه، ادویه‌ها، مركبات، سس‌های خانگی
 
بدون نمك و سایر سبزی‌ها معطر كرد. ماهی‌های حاوی اسیدهای چرب مفید از قبیل حلوا، قزل‌آلا و قباد چندین بار در هفته توصیه می‌شوند.
 
» سبزی‌های ریشه‌ای از قبیل سیب‌زمینی، همچنین برنج، ماكارونی، رشته‌ها و حلیم‌ بدون نمك و همچنین مواد نشاسته‌ای دارای سدیم كم هستند و
 
می‌توان به عنوان پایه‌ای برای وعده غذایی از آنها استفاده كرد.
» دانه كنجد و سبزی‌های برگ سبز، منابع كم سدیم و تامین كننده كلسیم هستند.
 
» سیر نیز به كاهش فشارخون كمك می‌كند.
 
 

از چه غذاهایی باید پرهیز كرد؟

 
» از سوسیس، كالباس، كنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده‌های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم باید پرهیز كرد. سبزی‌های كنسروشده در
آب نمك، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور نیز نباید مصرف شوند.
» ماهی دودی یا كنسروشده و تن ماهی سرشار از سدیم هستند.
 
» سس‌ها، ‌سوپ‌ها، قرص‌های گوشت، كنسرو لوبیا و سایر غذاهای آماده مصرف می‌تواند سبب تشدید بیماری شود.
 
» مصرف الكل با فشاربالا ارتباط داشته و می‌تواند سبب تشدید بیماری شود.
 
» در طبخ به جای كره و روغن نباتی جامد بهتر است از روغن زیتون، سویا و كانولا استفاده كرد.
 
» مواد حاوی كافئین از قبیل قهوه، چای، نوشابه‌های كولا و شكلات، سبب افزایش فشارخون می‌شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.
 
چند نكته :
 
» كاهش وزن و حفظ وزن طبیعی از اركان اساسی هر برنامه طراحی شده جهت مقابله با پرفشاری خون هستند.
 
» نیاز روزانه یك فرد بزرگسال به نمك یك دهم قاشق چای‌خوری است. مقادیر بیشتر نمك فقط در شرایط آب و هوایی گرم و یا در طول شیردهی لازم است.
 
در این موارد یك قاشق چای خوری نمك كافی خواهد بود.
 
» برای كاهش فشارخون پیاده روی سریع 30 تا 45 دقیقه در روز و 3 تا 5 بار در هفته توصیه می شود.
 
» مصرف سیگار سبب تشدید پرفشاری شده بنابراین توصیه به ترك سیگار می‌شود.